Chora wątroba u psa – przyczyny, oznaki, objawy i leczenie choroby wątroby 

Diagnoza choroby wątroby u psów często budzi niepokój u ich właścicieli. Nieodpowiednio leczona, może doprowadzić do niewydolności wątroby. Co oznacza to dla twojego psiego towarzysza? Dowiedz się, jak najlepiej wspierać i dbać o swojego pupila.

Wątroba to jeden z najważniejszych narządów w organizmie psa, pełniącym wiele różnych funkcji, takich jak: trawienne, antytoksyczne, immunologiczne oraz metaboliczne. Usytuowana pomiędzy żołądkiem a przeponą pomaga trawić pokarm, rozkłada tłuszcze i węglowodany, z których pozyskiwana jest energia, reguluje poziom cukru we krwi, magazynuje witaminy i minerały oraz usuwa toksyny. Zaburzenia funkcjonowania wątroby diagnozowane są najczęściej u starszych psów, ale niektóre schorzenia mogą dotknąć młodszych osobników, w tym również szczeniąt.

Choroby wątroby są dość powszechne u psów wszystkich ras. Rozwój choroby następuje wtedy, gdy którakolwiek funkcji tego narządu zostaje zakłócona. Oto kilka najczęstszych przyczyn chorób wątroby u psów:

Wirusowe zapalenie wątroby psów może być spowodowane wieloma czynnikami. Jednym z nich są choroby zakaźne, takie jak zakaźne zapalenie wątroby oraz leptospiroza. Innymi przyczynami mogą być: zapalenie trzustki, nieswoiste zapalenie jelit (IBD) czy też problemy immunologiczne. Stany zapalne mogą być ostre lub łagodne.

Hepatotoksyny to toksyczne substancje chemiczne, które mogą uszkadzać wątrobę, i które prawie zawsze prowadzą do jej toksyczności. Niektóre psy mogą też rozwinąć toksyczność wątroby w stosunku do konkretnego leku.

Przecieki portosystemowe to nieprawidłowe pojedyncze lub wielokrotne naczynia krwionośne, które bezpośrednio łączą dopływ krwi z jelit do głównego krążenia. Kiedy te naczynia omijają wątrobę krew nie jest poprawnie oczyszczana, co może prowadzić do nadmiaru toksyn w krwiobiegu, a w konsekwencji choroby wątroby oraz uszkodzenie mózgu.

Rak wątroby u psów może pochodzić z wątroby lub być przerzutami z innych narządów. Rak wątrobowokomórkowy jest najczęściej spotykanym nowotworem u psów.

Marskość wątroby jest przewlekłym, zaawansowanym stadium choroby wątroby, w którym normalna, prawidłowa tkanka została zastąpiona tkanką bliznowatą. Choroba ta występuje w wyniku uszkodzenia wątroby przez toksyny, leki oraz choroby, takie jak nowotwory oraz infekcje grzybicze, bakteryjne i wirusowe.

Choroba spichrzeniowa miedzi jest jedną z dziedzicznych chorób genetycznych u psów ras Bedlington teriery oraz West Highland Białe teriery („Westy”), w których wątrobach nadmiernie gromadzi się miedź. Innym przykładem choroby dziedzicznej jest amyloidoza u psów rasy Shar-pei.

Stany zapalenie wątroby mogą być idiopatyczne, czyli mogą pojawiać się bez konkretnej przyczyny. Może to mieć podłoże autoimmunologiczne lub być przyczyną innych chorób zakaźnych.

Nazywana również stłuszczeniową chorobą wątroby, jest efektem gromadzenia się w wątrobie komórek tłuszczowych, w wyniku czego narząd ten nie może pracować prawidłowo. Jednym z głównych czynników ryzyka stłuszczenia wątroby jest niewłaściwa dieta psa i otyłość.

Należą do nich: choroby endokrynologiczne, schorzenia trzustki, cukrzyca, nieleczone nicienie sercowe lub też spożycie substancji toksycznych. Największymi truciznami dla psa są: sztuczne barwniki i słodziki (np. ksylitol), kakao i czekolada, konserwanty, winogrona oraz niektóre rośliny (m.in. lilie, konwalie, żonkile, tulipany, bukszpan, jarzębina, pokrzywa, wilcza jagoda) i grzyby. Jadłospis psa powinien absolutnie wykluczyć też awokado, cebulę i czosnek. Do toksycznych roślin domowych uprawianych w doniczkach należą m.in : monstera, aloes, skrzydłokwiat, dracena, fikus, juka i begonia.

Objawy niewydolności wątroby mogą być bardzo zróżnicowane w zależności od przyczyny i postępu choroby. W początkowym stadium może ich być kompletnie brak, jednak wraz z rozwojem choroby (szczególnie w przypadkach nieleczonych) jej symptomy mogą być coraz cięższe, a nawet zagrażać życiu czworonoga. Problemy wątrobowe najczęściej występują u psów seniorów, ale niektóre schorzenia dotykają również młodszych psów, w tym szczeniaków.

Do najczęstszych objawów klinicznych chorej wątroby u psa należą:

• Wymioty i biegunka
• Wysoka temperatura
• Utrata apetytu i/lub spadek masy ciała
• Osłabienie i utrata apetytu
• Zwiększone pragnienie i częstsze oddawanie moczu
• Bladość błon śluzowych i dziąseł
• Utrata apetytu i/lub spadek masy ciała
• Wzdęcie brzucha i ból brzucha
• Nieregularne bicie serca
• Problemy z oddychaniem
• Powiększenie węzłów chłonnych
• Żółtaczka

Jeśli zauważyłeś u swojego psa jakiekolwiek z wyżej wymienionych objawów, powinieneś jak najszybciej zabrać do lekarza weterynarii. Zmiany w zachowaniu psa lub jakiekolwiek objawy neurologiczne są również powodem do jak najszybszej wizyty u weterynarza.

Wątroba ma wyjątkową zdolność do regeneracji i odrastania po uszkodzeniu. Jednak kiedy uszkodzenie jest poważne (70% i więcej), może to doprowadzić do niewydolności tego narządu. Niewydolność wątroby u psów jest poważnym stanem zagrażającym życiu zwierzęcia i wymaga natychmiastowej interwencji lekarza weterynarii. 

Psy ze schyłkową niewydolnością wątroby zwaną marskością wątroby, często umierają szybko po postawieniu diagnozy, szczególnie jeśli równocześnie występuje wodobrzusze. Na szczęście w wielu przypadkach psa da się wyleczyć, pod warunkiem wczesnej diagnozy i podjęcia natychmiastowego odpowiedniego leczenia weterynaryjnego.

W przeciwieństwie do chorób wątroby, które pojawiają się zwykle stopniowo, niewydolność wątroby u psów manifestuje się nagle i szybko postępuje. Towarzyszą temu poważne problemy żołądkowo-jelitowe, obrzęk brzucha, wachlarz zaburzeń neurologicznych, nietypowe zachowanie oraz problemy z krzepnięciem krwi. Te ostatnie mogą powodować krwawienia dziąseł i nosa, pies może się też łatwo siniaczyć. Pomimo tego, niewydolność wątroby u psów można odwrócić, jeśli zostanie leczona w odpowiednim czasie.

Jeśli u Twojego pupila występują którekolwiek z objawów klinicznych lub stwierdzona została żółtaczka, lekarz weterynarii zleci kompleksowe badania krwi, w tym panel wątrobowy. W przypadku wyników sugerujących problem z tym narządem, bardziej zaawansowane testy krwi jak testy przesiewowe w kierunku nadczynności tarczycy lub nadczynności kory nadnerczy (zespół Cushinga). Zwykle są też wykonywane USG jamy brzusznej oraz RTG brzucha, które pozwolą na sprawdzenie czy w wątrobie nie występują żadne nieprawidłowości. W poważniejszych przypadkach niewydolności tego organu wymagana może być biopsja wątroby.

Leczenie niewydolności wątroby u psów zależy od przyczyny schorzenia oraz od stopnia jego zaawansowania. Przewlekłe schorzenia wątroby, które rozwijają się powoli, są łatwiejsza do zdiagnozowania i leczenia. Trudniejsze są nagłe choroby o ostrym przebiegu, które częściej doprowadzają do niewydolności tego narządu oraz komplikacji. Większość chorób wątroby jest na szczęście wysoko uleczalna, a im szybciej postawiona diagnoza tym lepiej.  Zidentyfikowanie przyczyny pozwala na dobranie najbardziej odpowiedniej terapii, która nie tylko złagodzi objawy ale też zajmie się pierwotną przyczyną problemu. Leczenie zwykle obejmuje podawanie leków i suplementów oraz zmianę diety psa, w tym karmy. W cięższych przypadkach konieczna może być operacja.
Leczenie ostrej niewydolności wątroby ma na celu przede wszystkim wspomaganie chorego psa i obejmuje podawanie antybiotyków, płynów odżywczych oraz środków ochraniających przewód pokarmowy,  a w przypadku zatrucia – podawanie odtrutek.

Psy powinny być karmione wysokiej jakości kompletną i zbilansowaną karmą. Żywienie psa z problemem wątrobowym może wymagać zmian dotychczasowego pokarmu. Lekarz weterynarii może przepisać specjalną lekkostrawną karmę dla psa z chorą wątrobą o obniżonej zawartości białka (najczęściej ryby, jaja i groszek), która zapewni Twojemu pupilowi wszystkie potrzebne składniki odżywcze bez nadmiernego obciążenia wątroby. Odpowiednio skomponowana dieta domowa może również przynieść dobre skutki, należy to jednak zawsze skonsultować z prowadzącym weterynarzem. Jedzenie dla psów cierpiących na schorzenia wątroby musi być też szczególnie apetyczne, gdyż psy te często tracą apetyt i nie chcą jeść. Bardzo pomocne mogą też być suplementy wspomagające pracę wątroby. Nigdy nie należy zmieniać karmy psa samemu, gdyż tylko weterynarii może zadecydować czy wymagana jest specjalna dieta i tylko on może pomóc dostosować ją do specyfiki psa.

Najlepszym sposobem na wszelkie problemy zdrowotne u naszego psiego towarzysza jest ich zapobieganie. Żywienie psa jak najlepszą karmą od najmłodszych lat może znacznie przyczynić się do uniknięcia problemów z wątrobą oraz do zachowania dobrego stanu zdrowia psa i jego optymalnej kondycji. Regularne wizyty u weterynarza i okresowe badania są również koniecznością, gdyż pozwolą one na szybkie wykrycie jakichkolwiek nieprawidłowości. Dbaj też o środowisko, w którym Twój pupil przebywa – usuń toksyczne rośliny z domu i ogrodu, upewnij się, że pies nie ma dostępu do farb, leków, środków czystości czy innych chemikaliów oraz zwracaj uwagę na to, czy Twój czworonogi przyjaciel nie podgryza rosnących w pobliżu roślin podczas spaceru.