Splenomegalia to określenie stanu powiększonej śledziony, który jest zwykle symptomem innego, poważniejszego schorzenia. Może to dotknąć psy każdej rasy, wielkości i płci w różnym wieku, choć najczęściej diagnozuje się ją u zwierząt w średnim wieku.
Rola śledziony w organizmie psa
Śledziona jest narządem limfatycznym o kształcie języka, który pełni wiele ważnych funkcji w organizmie. Główną rolą śledziony jest filtrowanie krążącej krwi, rozpoznawanie starych lub niezdrowych czerwonych krwinek oraz usuwanie ich za pomocą makrofagów. Inne istotne funkcje tego organu to magazynowanie krwi, wykrywanie bakterii i wirusów oraz produkcja komórek obronnych – limfocytów. U psów śledziona znajduje się po lewej stronie jamy brzusznej, tuż obok żołądka, częściowo schowana pod lewą nerką.
Czym jest splenomegalia u psów?
Splenomegalia (z łacińskiego: splen oraz ang: spleen – śledziona) to określenie nieprawidłowego wzrostu i powiększenia śledziony, które mogą być wynikiem wielu schorzeń, a nawet zmian nowotworowych. Choć stan ten występuje u psów dość powszechnie, nie należy go ignorować. Powiększona śledziona naciska na sąsiadujące z nią narządy jamy brzusznej takie jak żołądek i jelita, co może doprowadzić do ich krwawienia. Istnieje też ryzyko pęknięcia śledziony, dlatego też podejrzenie splenomegalii lub zauważenie jakichkolwiek innych nagłych objawów u naszego pupila nie powinno być nigdy ignorowane.
Co powoduje powiększoną śledzionę u psów?
Śledziona u psów może ulec powiększeniu z kilku powodów, jednak prawie zawsze sygnalizuje inną, głębszą przyczynę, a nawet poważny stan chorobowy. Do najczęstszych przyczyn splenomegalii u psów należą:
- Infekcje, takie jak: zapalenie wątroby, żołądka lub jelit oraz infekcje krwiopochodne. Również choroby zakaźne spowodowane przez wirusy, bakterie, grzyby i pierwotniaki mogą spowodować powiększenie śledziony.
- Nieswoiste zapalenie jelit (IBD)
- Nowotwory, łagodne, jak i złośliwe, np. chłoniak, białaczka, choroba komórek tucznych itp.
- Urazy jamy brzusznej
- Choroby przenoszone przez kleszcze
- Spadek odporności zwierzęcia
Objawy powiększonej śledziony u psa
Objawy powiększonej narządu śledziony u psa mogą być bardzo zróżnicowane, od kompletnego ich braku do poważnych symptomów zagrażających życiu czworonoga. Do najczęstszych należą:
- Osłabienie i letarg
- Wysoka temperatura
- Bladość dziąseł i błon śluzowych
- Utrata apetytu i/lub spadek masy ciała
- Wzdęcie brzucha, wymioty i biegunka
- Nieregularne bicie serca
- Przyspieszony oddech oraz problemy z oddychaniem
- Żółtaczka
- Epizody zapaści
- Powiększenie węzłów chłonnych
Jeśli zauważyłeś, że Twój pies wykazuje jakiekolwiek z wyżej wymienionych objawów klinicznych, powinieneś jak najszybciej udać się z nim do lekarza weterynarii.
Czy zioła mogą być pomocne w przypadku splenomegalii u psa?
Diagnostyka i rozpoznanie choroby śledziony u psów
Diagnoza splenomegalii u psów nie może być jednoznacznie postawiona patrząc na zwierzę. W celu postawienia odpowiedniej diagnozy, lekarz weterynarii dokonuje zwykle badania fizykalnego zwanego palpacją brzucha, by wyczuć powiększony organ. Zlecane są również testy laboratoryjne takie jak badanie krwi i moczu, USG jamy brzusznej i RTG klatki piersiowej lub też echokardiografia serca, dzięki którym można ustalić przyczynę zachorowania czworonoga oraz w celu wykluczenia ewentualnego nowotworu. Badanie USG jest szczególnie ważne w analizie diagnostycznej śledziony i różnicowaniu jej chorób, gdyż pozwala nie tylko na określenie wielkości, położenia czy obecności zmian ogniskowych miąższu, ale również na odróżnienie zmian chorobowych tego narządu. Jeśli wykryty zostanie guz konieczna będzie biopsja oraz cytologia śledziony. Często wykonywane jest też badanie przesiewowe na choroby zakaźne, a w ciężkich przypadkach pobierane są też komórki szpiku kostnego.
Leczenie splenomegalii u psów
Leczenie powiększonej śledziony zależy od przyczyny schorzenia i może się różnić w zależności od przypadku. Pies cierpiący na chorobę immunologiczną lub choroby metaboliczne, będzie potrzebował lekarstw wspomagających działanie tych układów. Z kolei zwierzę dotknięte chorobą zakaźną będzie leczone preparatami zwalczających infekcję. Jeśli śledziona jest powiększona w wyniku urazu i silnie krwawi, pies może być narażony na wykrwawienie się. W takim przypadku natychmiastowe chirurgiczne usunięcie śledziony jest konieczne, aby zapewnić czworonogowi najlepszą szansę na przeżycie. Większość psów może prowadzić długie i normalne, zdrowe życie bez śledziony. Jeśli doszło do utraty dużej ilości krwi, pies może wymagać transfuzji.
Nowotwory śledziony są zwykle usuwane w zabiegu zwanym splenektomią, a pies jest następnie poddany chemioterapii. Ważna jest opieka doświadczonego i zaufanego lekarza weterynarii lub certyfikowanego chirurga weterynaryjnymi.
Guz śledziony u psów – rokowanie
Rokowanie w przypadku guzów raka śledziony u psa różni się w zależności od ich rodzaju. Należy również pamiętać, że każdy przypadek kliniczny jak i każdy pies są wyjątkowe, tak więc wyniki mogą się znacznie różnić.
- Rokowanie U psów z naczyniakami krwionośnymi jest ono ogólnie dobre, zwłaszcza jeśli guz jest mały i zlokalizowany, bez przerzutów. Chirurgiczne usunięcie całej śledziony wraz z guzem poprzez zabieg splenektomii może prowadzić nawet do wyleczenia i całkowitego powrotu do zdrowia.
- Rokowanie dla psów u których wykryto naczyniakomięsaki jest ogólnie złe, gdyż guzy te są często diagnozowane w zaawansowanych stadiach lub po tym lub po wykryciu przerzutów na inne organy. Średni czas przeżycia psów z naczyniakomięsakiem jest zazwyczaj krótki i wynosi maksymalnie do kilku miesięcy.
- Rokowanie w przypadku mięsaków, chłoniaków lub przerzutów różni się w zależności typu nowotworu, jego stopienia rozprzestrzenienia się oraz reakcja zwierzaka na leczenie.
Zapewnienie psu odpowiedniej opieki weterynaryjnej, przestrzeganie zalecanego planu leczenia i ścisłe monitorowanie jego stanu może pomóc zoptymalizować rokowanie i jakość życia.
Zapobieganie powiększeniu śledziony u psów – lekarz weterynarii radzi
Chociaż nie da się całkowicie zapobiec problemom ze śledzioną, regularne kontrole u weterynarza oraz rutynowe szczepienia psa mogą pomóc w uniknięciu groźnych chorób tego organu. Ochrona pupila przed pasożytami jest również konieczna, szczególnie zabezpieczenie przed kleszczami, które przenoszą poważne i trudne do wyleczenia choroby.